afb. 1914

Jan Heinsstraat 4 : Concertgebouw

bouwjaar: 1885
sloop: 1965

De beelden aan de voorgevel van dit gebouw zouden tussen 1941 en 1943 door bemiddeling van dhr Frans Michels (toen wonend op Simon Pelgromstraat 17) bij de familie Jonkers terecht gekomen zijn, die van het gips (dat toen erg schaars was) Mariabeelden maakte. De familie Michels bezit nog een Mariabeeldje van dit gips.
Bron: SA 's-Hertogenbosch
~~~
De beelden (voorstellend Euterpe, Terpsichore, Thalia en Melpomene) waren van de hand van Michel van Bokhoven en dateren uit 1896. In de tweede wereldoorlog, toen er gebrek was aan natuursteen werden ze opgekocht door beeldhouwer H. Jonkers (1877-1963) en verwerkte ze tot o.a. consoles etc. (in 1942 opgekocht).
Bron: SA 's-Hertogenbosch
Verdwenen stadsbeelden

Gasexplosie maakte een eind aan Bossche concertgebouw

door Henny Molhuysen

Het Concertgebouw aan de Jan Heinsstraat werd in 1885 geopend en in 1965 gesloopt. In 1975 werd op die plek de Euro Cinema geopend.

1843 was in 's-Hertogenbosch naar Duits voorbeeld de eerste Brabantse Liedertafel opgericht: 'Oefening en Uitspanning'. De Liedertafels ontstonden uit kerkkoren die in het midden van de negentiende eeuw een periode van bloei meemaakten. De geestelijkheid stimuleerde afzonderlijke verenigingen voor mannen en vrouwen en de sociëteitsgedachte sprak vele heren wel aan. De verschillende Liedertafels kenden namelijk enkel mannelijke leden. De Leidertafel 'Oefening en Uitspanning' stootte door naar de top van het Nederlands mannenkoorleven: reeds in 1852 werd op een groot concours de gouden eerste prijs behaald.
In 1881, in het zicht van het 700-jarig bestaan van de stad, werden plannen ontworpen voor een concertgebouw aan de Jan Heinsstraat. Dit terrein was door de zogenaamde vestingwet vrijgekomen voor bebouwing. Op 31 mei 1885, het feestjaar, vond de plechtige opening plaats. De akoestiek was voortreffelijk en 1400 personen konden er in de grote zaal plaatsnemen. Het Bossche muziekleven ondervond een sterke stimulans van het gebouw, maar de financiën leverden grote moeilijkheden op en het ledental begon terug te lopen. In het seizoen 1902-1903 ging de Liedertafel failliet.
De vereniging was verdwenen, haar gebouw bleef echter bestaan en ging voortaan als het Concertgebouw door het leven. De zandstenen figuren die in de nissen tegen de voorgevel stonden, bleven niet gehandhaafd. In plaats daarvan verschenen er aankondigingen van de komende activiteiten. In het Concertgebouw vonden in de 20e eeuw concerten plaats, werden films gedraaid en revues opgevoerd. De grootste attracties werden altijd geboekt tijdens de kermisweek. Het was de grootste Bossche zaal, die echter in 1935 concurrentie kreeg van het Casino aan de Parade. Na de Tweede Wereldoorlog was het Concertgebouw voornamelijk in gebruik als bioscoop.

Ontploffing

In het midden van de jaren '60 schakelde heel Nederland massaal over van mijngas op aardgas. Nieuwe leidingen moesten daarvoor worden aangelegd. Een defect in de gasleiding tijdens de bestratingwerkzaamheden was er de oorzaak van dat op de avond van 13 februari 1965 een ontploffing plaatsvond, vlak voor de hoofdingang van het Concertgebouw. Door de hevige luchtdruk werd de voorgevel, de hal en een gedeelte van de zaal totaal vernield. Al werd gesproken over restauratie: in de praktijk bleek dat onmogelijk.
De situatie voor de Bossche filmliefhebbers was ineens slechter geworden. Het Concertgebouw kon geen films meer vertonen en juist een maand tevoren had de 'Cinema Royal' in de Hinthamerstraat haar deuren gesloten. Tien jaar lang zou deze situatie voortduren. Want weliswaar ontstonden er op de tekentafels vele plannen voor het terrein aan de Jan Heinsstraat: pas tien jaar later werd er daadwerkelijk gebouwd.
Vlak voor kerstmis 1975 opende de Euro Cinema haar filmtheater met ondermeer vier bioscoopzalen. In één klap hoorde 's-Hertogenbosch er bij de filmliefhebbers weer bij. En nu, bijna 25 jaar later, heeft de Euro Cinema plannen voor een grote uitbreiding.
Maar of we opnieuw tien jaar moeten wachten op realisatie?
Brabants Dagblad donderdag 13 maart 1997
Artikelen
1853

A. van der Hoop Jrs. zoon

De nieuwe schouwburg en concertzaal te 's Hertogenbosch
Bevat: Hoop Jrs' zoon, A. van der. Iets ter inwijding van den nieuwen schouwburg te 's Hertogenbosch, op den 1sten december 1853, door de Koninklijke Zuidhollandsche toneelisten, op hun verzoek vervaardigd. Verbeterde herdruk van de oorspr. uitgave, verschenen bij gelegenheid van de opening van de nieuwe schouwburg.
Noordbrabant. Wetenschappelijk tijdschrift 1 (1853) 365-379 		 
1975

Noud Verhoeven

Na breuk in aanvoerpijp gasleiding. Tien jaar geleden explodeerde het Concertgebouw in Den Bosch
Het Stadsblad donderdag 13 februari 1975 (foto) 		 
1975

Redactie

Ontploffing Concertgebouw op 11 februari 1965. Tien jaar puinhopen in Bossche binnenstad
Brabants Dagblad woensdag 17 december 1975 		 
1997

Jo Hendriks

'De Liederentafel'
KringNieuws 1 (1997) 18 		 
1997

Henny Molhuysen

Verdwenen stadsbeelden : Gasexplosie maakte een eind aan Bossche concertgebouw
Brabants dagblad donderdag 13 maart 1997 (foto) 		 
2007

J. van Haaren

Concertgebouw
KringNieuws 5 (2007) 8 		 
2015

Redactie

Ontploffing Concertgebouw
Bossche Kringen 5 (2015) 63 		 
Geschiedenis
1965 Op 13 februari ontploft het Concertgebouw, de voormalige Liedertafel. Ontsnappend gas is de oorzaak van de enorme ravage. Het gebouw wordt afgebroken.
Kroniek van 's-Hertogenbosch
 
Adresboeken
Jan Heinsstraat 4
Jan Heinstraat M 31 (1881)
1908Concertgebouw (directie Orelio & Co.)
Jan Heinsstraat 4 (1909)
1910Concertgebouw (Directie Orelio en Co.)
1928Concertgebouw
1943Concertgebouw
1948Concertgebouw (theater en bioscoop)
1965Gesloopt
Literatuur en bronnenpublicaties

H.F.J.M. van den Eerenbeemt, Geschiedenis van Noord-Brabant (1996-1997) II. 321; III. 343

Kees Spierings, Wij waren nog stadje (1966) XXVIII

n: vermelding in een voetnoot

Op deze pagina

Adresboeken
Artikelen
Geschiedenis
Literatuur
Verdwenen stadsbeelden
URL om naar deze pagina te linken:

Bossche Encyclopedie |